สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ม.ร.ว.เจริญ ญาณฉนฺโท ป.ธ.๕) | พระสังฆาธิการ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ม.ร.ว.เจริญ ญาณฉนฺโท ป.ธ.๕)


 
เกิด ๑๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๐๐
อายุ ๗๐ ปี
อุปสมบท พ.ศ. ๒๔๒๑
พรรษา ๔๙
มรณภาพ ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๗๐
วัด วัดระฆังโฆสิตาราม วรมหาวิหาร
ท้องที่ กรุงเทพมหานคร
สังกัด มหานิกาย
วุฒิการศึกษา ป.ธ.๕


VIEW : 2,300

เพิ่ม/แก้ไขข้อมูล

สถานะเดิม


     สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ มีนามเดิมว่า หม่อมราชวงศ์เจริญ ราชสกุล อิศรางกูร เกิดเมื่อวันจันทร์ที่ ๑๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๐๐ ตรงกับแรม ๑๒ ค่ำ เดือน ๙ ปีมะเส็ง เป็นบุตรของหม่อมเจ้าถึก (พระโอรสในสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าเกศ กรมขุนอิศรานุรักษ์) ภูมิลำเนาเดิมอยู่บ้านบางอ้อ (อำเภอบ้านนา) จังหวัดนครนายก แล้วติดตามบิดาเข้ามาอยู่ที่กรุงเทพมหานคร เริ่มแรกได้ศึกษากับบิดา ต่อมาไปศึกษาภาษาบาลีกับพระอาจารย์จีน จนอายุได้ ๗ ขวบ บิดาจึงนำไปถวายเป็นศิษย์ของหม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด เสนีวงศ์) ขณะพระองค์ยังเป็นหม่อมเจ้าพระเปรียญอยู่วัดระฆังฯ และศึกษากับพระอมรเมธาจารย์ (เกษ) ขณะยังเป็นมหาเปรียญ กับหม่อมเจ้าชุมแสงซึ่งเป็นลุง และกับพระโหราธิบดดี (ชุม) ศึกษากับอาจารย์ทั้ง ๔ ท่านนี้เป็นหลัก นอกจากนี้ก็ศึกษากับสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี) สมเด็จพระวันรัต (แดง สีลวฑฺฒโน) เป็นต้นด้วย


บรรพชาอุปสมบท

      บรรพชาเป็นสามเณร ในปีมะเมีย พ.ศ. ๒๔๑๓ และเข้าสอบพระปริยัติธรรมได้เปรียญธรรม ๓ ประโยค ขณะอายุได้ ๑๔ ปี ถึงปีชวด พ.ศ. ๒๔๑๙ ได้เข้าสอบอีก ณ พระที่นั่งสุทไธสวรรยปราสาท ได้เพิ่มอีก ๑ ประโยคเป็นเปรียญธรรม ๔ ประโยค

     ต่อมาได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ ในปีขาล พ.ศ. ๒๔๒๑ ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมี หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ ขณะยังเป็นหม่อมเจ้าพระพุทธุปบาทปิลันธน์ เป็นพระอุปัชฌาย์ และในปีมะเมีย พ.ศ. ๒๔๒๕ ได้เข้าสอบอีกเป็นครั้งสุดท้ายที่พระที่นั่งสุทไธสวรรยปราสาท ได้เพิ่ม ๑ ประโยค รวมเป็นเปรียญธรรม ๕ ประโยค

     เมื่อทรงประกาศใช้พระราชบัญญัติลักษณะปกครองคณะสงฆ์ ร.ศ. ๑๒๑ ได้ทรงโปรดฯ ให้ท่าน (ขณะยังเป็นพระธรรมไตรโลกาจารย์) เป็นเจ้าคณะมณฑลนครสวรรค์ และพระราชทานสัญญาบัตรเจ้าคณะมณฑลแก่ท่าน ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในวันที่ ๑๙ กรกฎาคม ศกนั้น ต่อมาท่านเกิดขัดแย้งกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ถึงกับแสดงกิริยาและวาจามิบังควรเฉพาะพระพักตร์สมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงทราบ จึงทรงพระดำริจะถอดท่านจากสมณศักดิ์ แต่สมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ ขอพระราชทานโทษไว้ จึงมีพระบรมราชโองการให้ท่านกราบทูลขอขมาโทษต่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ ในท่ามกลางเถรสมาคม ให้ลดนิตยภัตลงมาเท่าพระราชาคณะชั้นสามัญตลอดปี และให้ถอดเสียจากตำแหน่งผู้บัญชาการคณะมณฑลนครสวรรค์

     เจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ม.ร.ว. เจริญ อิศรางกูร) ท่านยังมีความสามามารถยอดเยี่ยมในทางเทศน์มหาชาติชาดกทั้ง ๑๓ กัณฑ์ ท่วงทำนองในการเทศน์ของท่านเป็นที่นิยมยกย่องในยุคนั้นเป็นอย่างมาก สมัยนั้นตามวังเจ้านาย เช่น วังบางขุนพรหมซึ่งสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิตเสด็จประทับอยู่ พระองค์ทรงโปรดให้จัดมีพระธรรมเทศนาเวสสันดรชาดกทั้ง ๑๓ กัณฑ์ พร้อมทั้งอาราธนาพระสงฆ์ซึ่งเป็นองค์พระธรรมกถึกในการเทศนาเข้าไปแสดงถวายเป็นประจำทุก ๆ ปี โดยก่อนที่พระสงฆ์รูปที่จะไปแสดงพระธรรมเทศนาถวายจำจะต้องทำการฝึกซ้อมท่วงทำนองต่อเจ้าประคุณสมเด็จฯ เสมอไป

     ผลงานอีกชิ้นหนึ่งของเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ม.ร.ว. เจริญ อิศรางกูร) คือ ท่านเป็นผู้เชี่ยวชาญภาษามคธ (บาลี) เป็นอย่างมาก โดยเฉพาะคำโคลง ๔ สุภาพ ในความภาษาไทยท่านมักจะใช้ศัพท์มคธเข้าแทรก ดั่งจะเห็นผลงานอมตะของท่านที่ได้เขียนคำโคลงรามเกียรติ์ซึ่งจารึกไว้ตามเสาระเบียงพระวิหารคต ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม มีปรากฏนามของท่านมาจนถึงปัจจุบันนี้


การศึกษา

พ.ศ. ๒๔๑๓ สอบได้ เปรียญธรรม ๓ ประโยค
พ.ศ. ๒๔๑๙ สอบได้ เปรียญธรรม ๔ ประโยค
พ.ศ. ๒๔๒๕ สอบได้ เปรียญธรรม ๕ ประโยค

ตำแหน่ง

ฝ่ายปกครอง

พ.ศ. ๒๔๓๐  เป็น เจ้าอาวาสวัดโมลีโลกยาราม
พ.ศ. ๒๔๓๗ - ๒๔๗๐  เป็น เจ้าอาวาสวัดระฆังโฆสิตาราม
พ.ศ. ๒๔๔๕ - ๒๔๕๗  เป็น เจ้าคณะมณฑลนครสวรรค์
 เจ้าคณะเหนือ (เจ้าคณะใหญ่หนเหนือ)

สมณศักดิ์


พ.ศ. ๒๔๓๐ เป็น พระราชาคณะชั้นสามัญ ที่ พระราชานุพัทธมุนี
๒๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๓๙ เป็น พระราชาคณะผู้ใหญ่ ที่ พระเทพเมธี ศีลวิบุลนายก ตรีปิฎกธาดา มหาคณฤศณ บวรสังฆารามคามวาสี
๒๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๔๕ เป็น พระราชาคณะตำแหน่งเจ้าคณะฝ่ายใต้ ที่ พระธรรมไตรโลกาจารย์ ญาณปรีชาปรินายก ตรีปิฎกธรามหาคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี
๒๕ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๓ เป็น พระราชาคณะเจ้าคณะรองฝ่ายเหนือ มีราชทินนามตามที่จารึกในหิรัญบัฏว่า พระพิมลธรรม มหันตคุณ วิบุลยปรีชาญาณ ตรีปิฎกคุณาลังการวิภูษิต อุดรทิศคณิศร บวรสังฆารามคามวาสี สังฆนายก
๒๔ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๔ เป็น สมเด็จพระราชาคณะเจ้าคณะหนเหนือ ที่ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ญาณอดุลยสุนทรนายก ตรีปิฎกวิทยาคุณ วิบุลยคัมภีรญาณสุนทร มหาอุดรคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสีอรัญวาสี มหาสังฆนายก

ที่มา


wikipedia.org
ทำเนียบอดีตพระราชาคณะภาคตะวันออก
www.inform.collection9.net


แจ้งเพิ่มข้อมูล info@sangkhatikan.com

www.sangkhatikan.com สร้างขึ้นเพื่อให้ผู้ที่สนใจ ศึกษาข้อมูล และเป็นที่รวบรวมข้อมูลพระสังฆาธิการทั่วประเทศ
ทางผู้จัดทำขออนุญาติ เจ้าของรูปและข้อมูลทุกท่าน ที่นำมาเผยแพร่

พระสังฆาธิการ : sangkhatikan.com
สำนักงานweb : วัดสำโรงเหนือ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๑๓๐
E-mail : info@sangkhatikan.com
Facebook