โยมบิดาชื่อ นายสงวน สารักษ์ โดยพื้นเพต้นตระกูลเป็นคนบ้านหนองไข่นกม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี โดยได้มาอยู่ที่อำเภอหนองวัวซอ โดยมีปู่คือ พ่อใหญ่สารวัตรนา สารักษ์ ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในบ้านหนองวัวซอ และมีย่า คือ แม่บัวมี อัควงษ์ ซึ่งพื้นเพมีเชื้อสายมาจากเจ้าเมืองในสมัยเก่าของจังหวัดหนองบัวลำภู

     โยมมารดาชื่อ นางฮวด สกุลเดิม โคตรรวิช โดยพื้นเพเป็นคนบ้านเชียงหวาง อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี ต่อมาโยมมารดาได้ย้ายถิ่นฐานมาอาศัยอยู่ที่บ้านโนนทัน จังหวัดหนองบัวลำภู และแต่งงานกับโยมบิดาที่บ้านหนองวัวซอ ได้ประกอบสัมมาอาชีพ ทำไร่ ทำนา ต่อมาได้ให้กำเนิดบุตรธิดาด้วยกัน ๑๐ คน คือ
     ๑. นายทองม้วน สารักษ์
     ๒. นายบุญชุ่ม สารักษ์
     ๓. นายบุญคุ้ม สารักษ์
     ๔. นางหนูเล็ก สารักษ์
     ๕. นายบุญเชิญ สารักษ์
     ๖. พระครูพิพัฒน์วิทยาคม (เจริญ สารักษ์)
     ๗. นางหนูเกียรติ สารักษ์
     ๘. นายสมยศ สารักษ์
     ๙. นายสมศักดิ์ สารักษ์
     ๑๐. นายสมควร สารักษ์ (ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเยาว์)

     อุปสมบท เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๔ ณ อุโบสถวัดป่าสามัคคีอุปถัมภ์ อำเภอบีงกาฬ จังหวัดหนองคาย โดยมีพระครูสิริธรรมวัฒน์ (ทองพูน สิริกาโม) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูสุนทรนวกิจ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระครูวินัยกิจโสภณ เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาในทางพระพุทธศาสนาว่า ฐานยุตฺโต ในคณะธรรมยุตติกนิกาย